W artykule:
• Z jakich elementów składa się niemiecka aplikacja?
• Od czego zacząć przygotowania?
• Die Bewerbung – Opis elementów
Na końcu wpisu znajdziesz pełną checklistę elementów Bewerbung do pobrania.
Znajdujesz w sieci fajne niemieckie ogłoszenie. Czujesz, że spokojnie możesz starać się o tę pracę, bo spełniasz niemal wszystkie warunki (albo i nie:)
Przygotowanie niemieckiej aplikacji to dla wielu prawdziwa osób droga krzyżowa. Szczególnie, jeśli zaczynamy szukać informacji w sieci i trafiamy na milion artykułów, a po przeczytaniu nadal nie wiemy, od czego zacząć.
Pierwotny wpis na tym blogu na ten temat powstał w 2018 roku. Po kilku latach pracy jako doradca zawodowy na niemieckim rynku pracy w trzech różnych firmach i praktycznie już z setkami klientów uznałam, że wpis wymaga gruntownego odświeżenia. Przez te kilka lat zebrałam mnóstwo doświadczeń i też lepiej rozumiem, z czym mierzą się poszukujący pracy w Niemczech, bez względu na to, czy pochodzą z Polski, Niemiec, czy innego kraju.
Poniżej znajdziesz podsumowanie najważniejszych informacji, jakich potrzebujesz, aby rozpocząć tę cudowną przygodę, jaką jest przygotowanie niemieckiej aplikacji.
1. Z jakich elementów składa się niemiecka aplikacja?
Pełen komplet Bewerbungsunterlagen, czyli dokumentów aplikacyjnych według niemieckich standardów może zawierać kilka elementów. Trzy pierwsze są praktycznie obowiązkowe, pozostałe zależne od stanowiska i indywidualnej sytuacji.
1. LEBENSLAUF – CV
2. ANSCHREIBEN – list motywacyjny
3. ZEUGNISSE, ZERTIFIKATE – świadectwa, w tym dyplomy lub świadectwa szkolne, uznane kwalifikacje zawodowe, świadectwa pracy, certyfikaty, potwierdzenia szkoleń. W przypadku polskich dokumentów wystarczą przysięgłe tłumaczenia.
Więcej o uznawaniu kwalifikacji w Niemczech przeczytasz w tym wpisie: Uznanie zawodu i ocena dyplomu w Niemczech – wszystko, co musisz wiedzieć
Jako kolejne punkty mogą pojawić się też:
4. DECKBLATT – strona tytułowa ze zdjęciem i danymi kontaktowymi (przestarzała forma, osobiście zupełnie nie polecam)
5. PROJEKTPROFIL – strona z listą odrębnych projektów, jeśli było ich więcej (aby nie tracić przejrzystości cv)
6. IT–PROFIL – dotyczy oczywiście tylko zawodów z obszaru IT, czyli lista języków programowania, baz danych, systemów operacyjnych itp.
7. REFERENZEN, ARBEITSPROBEN – referencje, portfolio, próbki prac – tylko w przypadku niektórych zawodów
Tyle różnorodnych elementów to całkiem dużo, jeśli jesteś przyzwyczajony do wysyłania zwykle jednego załącznika w postaci CV. Teraz wszystko dzieje się tak szybko, więc i aplikowanie skraca się do kilku minut. Ale nie wszędzie i na pewno w Niemczech często wygląda to często inaczej.
Jeśli chcesz mieć wysoką skuteczność swoich poszukiwań to nad swoją niemiecką aplikacją musisz trochę popracować. Niemcy mają swoje przyzwyczajenia i już.
Samo CV w przypadku niemieckiej aplikacji – zwanej Bewerbung – to w zdecydowanej większości przypadków o wiele za mało. Ale to oczywiście nie oznacza, że zawsze tak jest.
Przedstawię krótko, jak to wygląda z mojego punktu widzenia oraz na podstawie moich doświadczeń w pracy z klientami.
2. Od czego zacząć przygotowania?
Od zebrania wszystkich dokumentów, jakie mają znaczenie dla stanowiska, o jakie się ubiegasz, czyli elementu numer 3 (ZEUGNISSE, ZERTIFIKATE). Sprawdź, czy masz przysięgłe tłumaczenia, jeśli są potrzebne i czy masz je zapisane w formie pliku pdf. Na potrzeby wysłania aplikacji wystarczą tłumaczenia przysięgłe wykonane w Polsce. Zlecenie takiego tłumaczenia możesz dokonać mailem, zwykle trwa to maksymalnie kilka dni. Przygotuj również dokumenty w języku niemieckim lub angielskim jako pliki pdf. Uporządkuj je w odpowiedniej kolejności tematycznej i czasowej. To ułatwi Ci później uzupełnianie danych w CV.
Wskazówki odnośnie kolejności znajdziesz w checkliście.
3. Die Bewerbung – opis elementów
CV, czyli Lebenslauf
W Niemczech standardy dotyczące CV są inne niż np. w Anglii. Różnice dotyczą przede wszystkim danych osobowych i zamieszczania zdjęcia. W Niemczech jeszcze do niedawna podawało się nawet stan cywilny i liczbę dzieci w CV i moje doświadczenie potwierdza niestety, że są zawodowe sytuacje, w których dobrze jest o tym wspomnieć. Witamy w Bawarii ;)
To samo dotyczy zdjęcia. Teoretycznie nie ma takiego obowiązku, aby dołączać foto do CV, w praktyce życiorys bez zdjęcia może mieć nieco mniejsze szanse na przejście do kolejnego etapu.
Najpopularniejszym błędem, jaki widzę u poszukujących pracy jest pisanie CV w niezwykle oszczędny sposób, czyli wychodzenie z założenia, że skoro umieściliśmy tytuły naszych stanowisk to rekruter automatycznie będzie wiedział, co umiemy i jaki był zakres naszych obowiązków.
Należy natomiast wyjść z dokładnie odwrotnego założenia, czyli to my mamy obowiązek (głównie wobec siebie;) dostarczyć pełne informacje oraz atrakcyjnie je zaprezentować. Zakresy obowiązków na tym samym stanowisku w poszczególnych firmach mogą się przecież bardzo różnić. CV to serce aplikacji i na nim należy się najbardziej skupić.
Co może i powinno znaleźć się w twoim niemieckim CV?
• dane kontaktowe (mail, telefon, adres) data urodzenia (nie zawsze jest konieczna)
• profesjonalne zdjęcie
• nazwa zawodu
• profil zawodowy – krótkie podsumowanie na temat naszych najważniejszych kompetencji, doświadczeń zawodowych i talentów (nie jest to obowiązkowy element, ale znacząco wpływa na atrakcyjność naszego cv)
• dokładnie opisane doświadczenie zawodowe, szczególnie 3 ostatnie pozycje lub te, które są relewantne dla stanowiska, o które się ubiegamy. Opis powinien uwzględniać nasze zawodowe sukcesy i dodatkowe projekty, które wykraczały poza nasze standardowe obowiązki edukacja (od szkoły średniej lub zawodowej wzwyż)
• szkolenia i kursy umiejętności ważne dla stanowiska
• określenie poziomu znajomości języków: A1…C2
• ewentualnie zainteresowania
Na pewno dla wielu osób są to oczywiste informacje, ale po przeczytaniu miliona CV klientów wiem, że wiele z nich wygląda bardzo skromnie i wręcz powściągliwie pod względem treści. A powinno być laurką chwalipięty 
Czego nie umieszczasz w swoim CV?
• słowa „Lebenslauf ” lub „Curriculum Vitae” (zajmuje niepotrzebnie miejsce)
• danych na temat: narodowości, stanu cywilnego, liczby dzieci, wyznania (nadal widzę to u wielu osób, zupełnie zbędne informacje dla pracodawcy)
• zdjęcia z paszportu, dowodu osobistego, z wakacji, z łąki, selfie z łazienki itp. (jeśli nie mamy dobrego zdjęcia lepiej nie zamieszczać żadnego, bo nieprofesjonalne zdjęcie zawsze działa na naszą niekorzyść. Zaznaczam, bo niektórzy się denerwują, jak słyszą tę uwagę: nie musimy być najpiękniejsi na świecie, aby mieć profesjonalne zdjęcie)
• lania wody: nie piszesz, że jesteś „elastyczny, dynamiczny i odpowiedzialny”. Ten typ wyrażeń w języku niemieckim ma swoje określenie – „Floskeln”, czyli wytarte frazesy. To puste słowa, które może i dobrze brzmią, ale nic o Tobie nie mówią i nawet jeśli to prawda to rekruter i tak Ci nie uwierzy:)
List motywacyjny, czyli Anschreiben
Dokładne jego elementy znajdziesz w checkliście. To, o czym powinieneś pamiętać:
Nigdy nie pomijaj listu motywacyjnego w niemieckiej aplikacji, jeśli nie ma takiej informacji wyraźnie zaznaczonej w ogłoszeniu lub w zakładce kariery na firmowej stronie!
List motywacyjny powinien być uzupełnieniem CV. Częsty błąd to opisywanie swojego doświadczenia z cv: „w tym roku podjąłem pracę tu jako X, następnie pracowałem w Z jako Y”. List koncentruje się na podkreśleniu naszych kompetencji oraz motywacji. Wiem, że to nie jest łatwe zadanie, nawet w języku polskim. Jeśli poznasz schemat pisania listów będzie Ci znacznie łatwiej.
Więcej na ten temat przeczytasz tutaj: Jak napisać Anschreiben – list motywacyjny po niemiecku?
Kiedy możesz ewentualnie zrezygnować z listu motywacyjnego?
• jeśli firma wyraźnie zaznaczyła to w ogłoszeniu lub na stronie do aplikacji
W ostatnich latach sytuacja się nieco zmieniła i sporo firm rezygnuje z konieczności załączenia listu, co zwykle wyraźnie zaznacza albo w ogłoszeniu, albo w formularzu na stronie (“Anschreiben nicht erforderlich”), jednak nadal jest to zdecydowana mniejszość. Na pewno branża IT rządzi się własnymi prawami, ale i inne otwierają się powoli na możliwość szybkich aplikacji. Jednak w wielu przypadkach dobrze napisany list jest sensownym uzupełnieniem naszego cv i co najważniejsze – zwykle jest czytany.
Dlatego zwykle nie zawsze polecam rezygnowania z opcji przygotowania Anschreiben, ponieważ w wielu sytuacjach, np. w przypadku zmiany obszaru, stanowiska, wyboru nowej drogi zawodowej list będzie sensownym i logicznym uzupełnieniem CV.
• jeśli korzystasz z pomocy pośredników pracy
Dotyczy to jednak zwykle stanowisk niewymagających kwalifikacji, czyli takich jak pomocnicy produkcji, komisjonierzy, personel sprzątający itp.
• jeśli wysyłasz tzw. Initiativbewerbung
Czyli wtedy, gdy aplikujesz nie odpowiadając na konkretne ogłoszenie. Jeśli wybierasz ten sposób aplikacji najlepszą metodą będzie wyszukanie danych kontaktowych osoby na kierowniczym stanowisku i zwrócenie się bezpośrednio do niej. Możemy oczywiście zrobić to również przez profili na LinkediN lub Xing. Zamiast listu motywacyjnego przygotowujemy nieco rozbudowaną treść wiadomości (czego szukamy, nasze najważniejsze kompetencje, krótkie umotywowanie wyboru tej właśnie firmy) i załączamy CV.
Więcej na ten temat przeczytasz w tym wpisie: Initiativbewerbung – o czym pisać w mailu do pracodawcy?
Zeugnisse und Zertifikate, czyli wszelkie kopie i tłumaczenia świadectw, certyfikatów, referencji itd.
Wszystko, co potwierdzi nasze kompetencje i wiedzę – koniecznie zamieszczać! W większości przypadków (może poza branżą medyczną) rezygnowałabym ze skanów oryginalnych dokumentów w języku innym niż niemiecki lub angielski. Zdecydowanie wystarczą przysięgłe tłumaczenia.
Kolejność umieszczania świadectw w pliku znajdziesz również w checkliście.
Deckblatt, czyli strona tytułowa
To niemiecki „wynalazek”, nie spotkałam się z tym nigdzie indziej. Ma swoich zwolenników i przeciwników, większości jest obojętna.
Deckblatt to trochę taka okładka dla naszego CV i umieszczamy ją w pliku jako pierwszą stronę życiorysu. Deckblatt wizualnie musi pasować do reszty dokumentów. Jeśli chcesz zrobić dobre i profesjonalne wrażenie to koniecznie dopracuj graficznie tę stronę. Osobiście w ogóle nie używam, bo nie widzę potrzeby.
Projektprofil
Projektprofil to strona z listą odrębnych projektów, jeśli było ich więcej (aby nie tracić przejrzystości cv). Profil projektowy bardzo polecam osobom, które wykonywały dużo projektów na zlecenie, jako dodatkowe zadania, niekoniecznie związane z pracą na stałe. Szczególnie przydatny dla osób z obszaru marketingu, artystów, grafików itp.
IT-Profil
IT-Profil dotyczy oczywiście tylko zawodów z obszaru IT, czyli lista języków programowania, baz danych, systemów operacyjnych itp. Szczególnie warto, jeśli posiadasz już sporo umiejętności i wiedzy informatycznej. Dla zachowania przejrzystości CV warto wtedy sporządzić oddzielną listę.
Referenzen, Arbeitsproben – referencje, portfolio, próbki prac
Portfolio i próbki prac odnoszą się naturalnie tylko do niektórych zawodów. Ale są świetnym pomysłem, jeśli chcemy zupełnie zmienić branżę, jak np. jedna z moich klientek, która przez wiele lat pracowała na stanowiskach biurowych, a po wielu latach zdecydowała się na zmianę kierunku na nieco bardziej kreatywny (merchandising). Do jej aplikacji dołączyłyśmy zdjęcia, na których zaprezentowała swoje kreatywne umiejętności (układanie bukietów, ręcznie robiona biżuteria, dekoracje świąteczne, wszystko wykonane na własny użytek). Jej prezentacja wzbudziła zainteresowanie i mimo, że nie miała żadnego kierunkowego wykształcenia (w Niemczech czasem bardzo trudna przeszkoda do pokonania) otrzymała zaproszenie na rozmowę.
Zamieszczenie referencji nie jest szczególnie popularne w Niemczech, ponieważ ich funkcję niejako przejmują niemieckie świadectwa pracy – są dość rozbudowane i zawierają znacznie więcej informacji niż polskie. Jeśli jednak dysponujemy referencjami można umieścić je albo bezpośrednio pod opisem stanowiska, albo na samym końcu CV.
